Opening tweede deel Scheldekaaien Sint-Andries en Zuid

Het tweede deel van het vernieuwde openbaar domein in het deelgebied Sint-Andries en Zuid op de Scheldekaaien is afgewerkt en geopend. Het gaat om de zone van 300 meter lengte aan de Schelde, tussen het daar reeds heraangelegde deel en de Sint-Michielstraat. Het gloednieuwe openbaar domein bestaat voornamelijk uit sport- en speelzones, waarbij de historische zuidflank van het vroegere Sint-Michielsbastion mee werd geïntegreerd.

Om tot een geheel te komen met het reeds vernieuwde deel is onder meer het huidige dijkpad doorgetrokken. Verder legde de stad er diverse zitplekken, een grote speeltuin, twee verharde sportvelden (basketbal en voetbal) en een skatezone achter de dijk aan.

Zowel langs de zijde van de rijweg als langs de Schelde extra groen voorzien met onder andere berk, esdoorn, zwarte els, tulpenboom, populier, eik, wilg en olm. Ook is de Sint-Michielskaai heraangelegd met een breed voetpad, een nieuw fietspad en een parkeerstrook. De bloklindes langs de gevels zijn vervangen door veldesdoorns waarvan de wortels meer plaats krijgen om te groeien. De leilindes langs het gerestaureerde havenhekwerk zijn bewaard.

In het kader van de realisatie van het Sigmaplan dat Vlaanderen beschermt tegen overstromingen vanuit de getijderivieren werd door De Vlaamse Waterweg nv ook de waterkeringsmuur vervangen door een glooiende dijk die mee in het openbaar domein is geïntegreerd. Door deze realisatie is er nu een aansluiting met de reeds gerealiseerde waterkering, waardoor een volledige lengte van ongeveer 1,1 kilometer waterkering op de vereiste hoogte gebracht is.

Schepen voor stadsontwikkeling Annick De Ridder: “Exact vier jaar na het spetterende opstartfeest van de werken openen we nu het deelgebied Scheldekaaien Sint-Andries en Zuid. We zijn hier resoluut voor meer vergroening en verblauwing gegaan. Met de integratie van mooie nieuwe zitplekken, een speeltuin, sportvelden en skatezone is het hier nu heerlijk toeven aan het water én tussen het groen. Een perfect voorbeeld kortom van hoe we als stad de band met de Schelde nauwer aanhalen!”

In een derde fase start de heraanleg vanaf het zopas vernieuwde deel tot aan de Sint-Jansvliet; in dat stuk komt onder meer een tweede hondenloopzone.

Masterplan Scheldekaaien

De ingrepen aan de Scheldekaaien kaderen in het masterplan Scheldekaaien. Daarmee werken De Vlaamse Waterweg nv en stad Antwerpen samen aan de heraanleg van de Scheldekaaien. De Vlaamse Waterweg nv neemt met het Sigmaproject Scheldekaaien de stabilisatie van de kaaimuur en de aanleg van de nieuwe verhoogde waterkering voor haar rekening. AG Vespa is in opdracht van de stad Antwerpen verantwoordelijk voor de aanleg van het openbaar domein.

“Vlaanderen investeert tot op heden 190 miljoen euro in het grootschalige Antwerpse Scheldekaaienproject. Investeringen die nodig zijn om de stad Antwerpen te beschermen tegen de krachten van de natuur. De 7 kilometer lange kaaivlakte in Antwerpen is al sinds 2014 het toneel van ingrijpende werken die de stad moeten beschermen tegen overstromingen vanuit de Schelde bij stormtij. Van het Droogdokkeneiland in het noorden tot Blue Gate Antwerp in het zuiden. Het volledige project maakt deel uit van het Sigmaplan waarbij we Vlaanderen beter willen beschermen tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren en tegelijk de waardevolle Scheldenatuur een boost geven”, zegt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters.

“De Vlaamse Waterweg nv staat binnen de realisatie van het Masterplan Scheldekaaien in voor de stabilisatie van de Scheldekaaien te Antwerpen én de verhoging van de waterkering in het kader van het Sigmaplan. In deze zone van de Scheldekaaien staan we op een kruispunt van innovatie en creativiteit, met een gestabiliseerde kaaimuur en een nieuwe waterkering geïntegreerd in een nieuw openbaar domein. Zo maken we van de Antwerpse kaaien een waterveilige én gezellige plek aan het water. Toekomstbestendig ook, want de nieuwe waterkering zal Antwerpen de volgende honderd jaar beschermen tegen stormtij op de Schelde”, besluit Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv.

Historiek zichtbaar

De zuidelijke flank van het historische Sint-Michielsbastion is zichtbaar geïntegreerd in de kaaivlakte. Zo wordt een stukje van het DNA van de kaaien opnieuw zichtbaar. Dit bolwerk uit 1608 beschermde eeuwenlang de zuidzijde van de stad. De monumentale zuidflank werd na archeologisch onderzoek en restauratie ingepast als een verdiepte archeologische site langsheen de promenadedijk. Door deze ligging zal het bastion bij regenval met de onderkant in het water staan, een knipoog naar het verleden want het bolwerk stond vroeger aan de Schelde. Naar aanleiding van de heraanleg werd in 2021 en 2022 grootschalig archeologisch onderzoek uitgevoerd naar de overblijfselen van de Sint-Michielsabdij. De verwerking van dit onderzoek is volop lopende en zal nieuwe inzichten brengen in de oudste geschiedenis van deze plek.

Burgemeester Bart De Wever: “Het Sint-Michielsbastion werd in 1608 aangelegd na de Val van Antwerpen en in volle strijd tussen de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden om de controle over de stad. Burgemeester Nicolaas Rockox gaf de opdracht voor de bouw, na de aanval in 1605 door de legers van Maurits van Nassau. Onder het bewind van Napoleon werd het bastion nog grondig aangepast en gemoderniseerd met grote blokken blauwe steen om de marinehaven en de scheepswerven voor de aanval op Engeland te beschermen. Het Sint-Michielsbastion is een belangrijk verwijzing naar verschillende periodes uit de Europese geschiedenis. De versterkingen van vroeger kunnen nu benut worden als plaatsen voor ontmoeting en verpozing aan de Schelde.”

Budget

Voor de heraanleg van het volledige deelgebied Sint-Andries en Zuid werd een stedelijk budget van 8,6 miljoen euro voorzien in de meerjarenbegroting. Bijkomend investeerde het Europees fonds voor regionale ontwikkeling 864.900 euro.