Definitieve bouwcode goedegekeurd in gemeenteraad

Gepubliceerd op maandag 25 maart 2024

Met de nieuwe Antwerpse bouwcode wil de stad een antwoord bieden op de uitdagingen van een groeiende stad in een veranderend klimaat. Het college verwerkte de reacties uit het openbaar onderzoek, en zal nu de definitieve versie ter goedkeuring voorleggen aan de gemeenteraad. Als alles vlot verloopt, zal de nieuwe bouwcode in mei of juni in werking treden, na publicatie in het Staatsblad.

De bouwcode verzamelt de stedelijke regels over hoe er gebouwd en verbouwd mag worden op het hele grondgebied van de stad, uitgezonderd het havengebied en de zone van het Albertkanaal.

Schepen voor ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling Annick De Ridder: “De nieuwe en vooral vereenvoudigde Bouwcode zorgt voor minder detailregels en voor meer duidelijkheid, en, vooral, schenkt ook meer vertrouwen aan al wie wil investeren in deze prachtige stad. Deze nieuwe Bouwcode houdt wonen betaalbaar; voorziet ruimte voor de toekomstige bevolkingsgroei en doet dat kwaliteitsvol in de hoogte waar het kan; garandeert de nodige ontharding; focust op slimme duurzaamheidsmaatregelen én creëert de basis voor een stadsgroenfonds. Kortom, deze Bouwcode - die als eerste stad in Vlaanderen een positief advies heeft gekregen op een strategische plan-MER (milieueffectrapportage) - speelt slim in op alle uitdagingen waarmee de stad in deze 21ste eeuw wordt geconfronteerd.”

De nieuwe bouwcode vertrekt onder andere vanuit deze perspectieven:

De bevolking zal de komende jaren blijven groeien in Antwerpen. De stad vindt het belangrijk dat iedereen goed kan wonen in Antwerpen. De nieuwe bouwcode hecht belang aan een evenwicht tussen verschillende soorten woningen. Er gaat aandacht naar betaalbaar wonen én voldoende ruime woningen. Comfort, veiligheid, gezondheid en toegankelijkheid staan centraal bij de kwalitatieve inrichting van gebouwen.

De stad past zich aan het veranderende klimaat aan. Om hitte te vermijden en zware regenbuien op te vangen is er meer groene, onverharde ruimte nodig. En dat niet alleen in publieke parken, pleinen en groene straten, maar ook in private (voor)tuinen, open ruimte, en op gevels en daken. Kwalitatief groen en ruimte voor wateropvang is belangrijk voor zowel levenskwaliteit als ecologie.

Door kwalitatief te ‘verdichten’ kan nieuwe open ruimte gecombineerd worden met extra gebouwen, door hoger te bouwen of functies te groeperen of ‘stapelen’. Dit moet steeds bewust de relatie aangaan met de omgeving én op goed bereikbare locaties gebeuren, waar je je op verschillende manieren kan verplaatsen, zoals met het openbaar vervoer, de fiets of te voet.

Antwerpen wil ondernemers stimuleren, zowel starters al gevestigde bedrijven. De stad wil winkels en voorzieningen voor dagelijkse benodigdheden in elke buurt. Handels- en ambachtelijke activiteiten worden waar het kan zoveel mogelijk geïntegreerd in de omgeving.

De stad wil de parkeerdruk op het openbaar domein verder afbouwen, zodat er op termijn meer ruimte komt voor andere doelstellingen op het openbaar domein. Door het opleggen van parkeernormen wordt iedere bouwheer verplicht om een parkeeroplossing te creëren op eigen terrein, zowel voor auto’s als voor fietsen. Daarnaast zal het aantal parkeervergunningen voor bewoners bij nieuw- en herbouwprojecten worden herbekeken.

Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: "In de bouwcode nemen we het principe 'parkeren op eigen terrein' op. Daarmee maken we ruimte vrij op onze straten en pleinen om die aangenamer te maken."

De grootte van een nieuw- of herbouwproject zal bepalen hoeveel parkeervergunningen voor bewoners er kunnen worden aangevraagd door bewoners die gedomicilieerd zijn in een dergelijk project. Deze bewoners hebben namelijk een beter alternatief omdat ze inpandig kunnen parkeren. In een nieuw- of herbouwproject met maximaal 5 wooneenheden kunnen twee bewonersvergunningen per wooneenheid aangevraagd worden, vanaf 6 tot en met 29 wooneenheden kan één bewonersvergunning per wooneenheid aangevraagd worden en bij 30 of meer wooneenheden kunnen de bewoners geen bewonersvergunning aanvragen. Deze wijziging wordt op 31 mei 2024 opgenomen in het parkeerreglement en is enkel geldig voor nieuwe projecten. Reeds verworven rechten van bewoners worden niet ingetrokken. Er gelden overigens ook nieuwe normen voor kantoorontwikkelingen in de buurt van multimodale mobiliteitsknopen.

Schepen voor leefmilieu Tatjana Scheck: “Een nieuwe bouwcode betekent nieuwe kansen om meer ruimte te creëren in de stad. We brengen auto’s zo veel mogelijk uit het straatbeeld en waar mogelijk onder de grond. Zo krijgen we een meer leefbare stad met meer plaats om ons veilig te verplaatsen. Verder is de bouwcode ook een klimaattool geworden die rekening houdt met de huidige en toekomstige uitdagingen van de stad op vlak van klimaatverandering.”

Bouwplannen moeten minstens aan de regels van de bouwcode voldoen om een vergunning te kunnen krijgen. Er gelden ook nog andere regels, zoals op gewestelijk niveau of in ruimtelijke uitvoeringsplannen. De bouwcode is een instrument voor bouwers, verbouwers, architecten en projectontwikkelaars om mee vorm te geven aan het Antwerpen van morgen.

Stappen richting definitieve bouwcode

Van 13 november tot en met 12 december 2023 kon iedereen tijdens het openbaar onderzoek reageren op het ontwerp van de nieuwe bouwcode. Het college verwerkte de reacties, en legt de definitieve versie nu voor aan de gemeenteraad van 25 maart 2024.

Om meer informatie te geven bij de verordenende artikelen van de nieuwe bouwcode, stelde de stad een toelichtende nota op. Ook deze werd goedgekeurd door het college.

Ook de milieueffecten van deze nieuwe bouwcode werden onderzocht en beschreven in een milieueffectenrapport. De resultaten van het onderzoek werden verwerkt in de nieuwe bouwcode. Het college besliste dat rapport voor te leggen aan de Vlaamse overheid, die het goedkeurde.

De gemeenteraad zal zich op 25 maart 2024 uitspreken over de definitieve vaststelling van de bouwcode. Op deze zitting neemt de raad kennis van het goedgekeurde milieueffectenrapport en de toelichtende nota bij de bouwcode.

Na publicatie in het Staatsblad zal de nieuwe bouwcode in werking treden. Dit wordt verwacht in mei of juni 2024.